خلاصه
در این مقاله به پاسخ درباره‌ی چند سوال و نگرانی متدوال خانم‌های باردار می‌پردازیم . برای دست‌یابی به بهترین جواب، این پرسش ها را از دکتر مریم ابراهیمی پزشک سونوگراف درکلینیک تصویر برداری مبنا مورد سوال قرار دادیم.
1. آیا پیچیدن بند ناف به دور گردن جنین خطرناک و نگران کننده است؟
بند ناف و هر آنچه باید درباره آن بدانید.
در این مطلب به بیان توضیحاتی درباره‌ی بند ناف جنین و وظیفه ای که برعهده دارد می‌پردازیم، همچنین به برخی از سوالات متداول در این زمینه پاسخ داده و برخی از نگرانی‌ها و باور‌های اشتباه رایج را توضیح خواهیم داد.
بند ناف چیست و چه کاری بر عهده دارد؟
بند ناف یک طناب نرم و پرپیچ و خم با پوشش بیرونی صاف آمنیون است و از ناف جنین تا مرکز جفت ادامه دارد. طول آن از 50 سانتی متر تا 60 سانتی متر و قطر آن در حدود 1 سانتی متر است. بند ناف از یک ماده آسیاب شده ژلاتینی به نام ژله وارتون تشکیل شده است. بند ناف از سه رگ تشکیل شده است: دو شریان نافی و یک ورید نافی.
وظیفه بند ناف چیست؟
همان طور که گفته شد بندناف در واقع ارگانی است که جنین را به جفت متصل میکند، این ارگان اکسیژن و مواد مغذی را از گردش خون مادر را به گردش خون جنین منتقل میکند.
پیچیدن بند ناف دور گردن جنین
با توجه به اینکه بند ناف حالت یک طناب دارد بسیاری از مادر‌های باردار نگران پیچش آن به دور گردن جنین خود و خفگی جنین هستند. همچنین باور دارند که نحوه خواب و استراحت و حتی نوع جا‌به‌جایی آنها بر بروز مشکل پیچیدن بند ناف به طوری که برای جنین خطرناک باشد موثر است.
پاسخ این سوال را از زبان دکتر مریم ابراهیمی بشنوید:
بند ناف یک طناب با بافتی نرم وژلاتینی است که پیچیدن آن به دور گردن جنین هیچ اختلالی در خون رسانی ایجاد نکرده و در واقع خطری برای جنین ندارد . در واقع امری طبیعی محسوب می‌شود.نکته جالب توجه این است که نوع خوابیدن مادر و حرکت و جابه جایی او نیز اثری بر پیچیدن بند ناف به دورگردن جنین ندارد.خوابیدن به پهلو باعث بهبود خون رسانی به جنین شما می شود اما هیچ دلیل علمی وجود ندارد که اثبات کند خوابیدن به پشت باعث پیجیدن بند ناف و خفگی جنین می‌شود.
چه زمانی پیچیدن بند ناف به دور گردن جنین میتواند خطر آفرین شود؟
چنان که گفته شد بند ناف وظیفه‌ی خون رسانی و انتقال مواد مغذی را برعهده دارد از این رو در صورتی که مسدود شود ممکن است که در این امر اختلال ایجاد شود .اما نگران نباشد زیرا در صورت بروز چنین مشکلی حرکات جنین کاهش محسوسی می یابد.اگر حرکات جنین نرمال باشد پیچیدن بند ناف به دور گردن حتی 2 تا 3 مرتبه نگران کننده نیست.
2. آیا امواج سونوگرافی برسلامت جنین اثرات نا مطلوب دارد؟
سونوگرافی/اسکن چیست؟
سونوگرافی یا اسکن بارداری یک آزمایش تشخیصی است که از امواج صوتی بی ضرر برای مشاهده چگونگی رشدجنین در رحم استفاده می کند. این اسکن‌ها در تمام دوران بارداری برای نظارت بر رشد و تکامل جنین استفاده می شود. امواج اولتراسوند هیچ آسیبی به مادر یا جنین وارد نمی‌کند.
سونوگرافی یا اسکن زنان، یک آزمایش تصویربرداری است که از امواج صوتی برای تجسم ناحیه لگن زنان استفاده میکند، این ناحیه رحم، تخمدان‌ها و نواحی اطراف آن را در بر می‌گیرد.
روش های انجام سونوگرافی بارداری چیست؟
دو روش برای انجام سونوگرافی در دوران بارداری وجود دارد. به صورت ترانس شکمی یا ترانس واژینال.
سونوگرافی ترانس شکم
پروب اولتراسوند در قسمت پایین شکم قرار می‌گیرد تا نوزاد را از هفته 11 بارداری به بعد معاینه کند.
یک پروب ترانس شکمی در اسکن زنان برای دیدن اینکه آیا چیزی از تخمدان ها/لوله‌های فالوپ آویزان است یا خیر و همچنین برای گرفتن زاویه بهتر خارج از رحم برای تصویربرداری از فیبروم های محیطی استفاده می شود.
سونوگرافی ترانس واژینال
در موارد خواص که نیاز به بررسی دقیق باشد این نوع سونوگرافی صورت می پذیرد باشد.
یک پروب سونوگرافی کوچک تنها چند اینچ وارد واژن می شود و روی دهانه رحم قرار می‌گیرد.
در اسکن اوایل بارداری، زمانی که کودک بسیار کوچک است، روش ترجیحی برای اسکن ترانس واژینال است، زیرا قبل از 10 هفته تصویر بهتری تجسم میکند. بعد از 10 هفته، ترانس شکمی میتواند نتیجه مشابهی را دریافت کند.
بهترین زمان برای انجام اسکن بارداری اولیه چه زمانی است؟
دکتر مریم ابراهیمی در پاسخ به این سوال می‌گویند:دقیق ترین زمان برای محاسبه‌ی تاریخ زایمان بین هفته 7 تا 11 بارداری است زیرا کودک شما آنقدر سریع رشد میکند که هفته به هفته تفاوت‌های بزرگی در اندازه به وجود می آید. همچنین نوزاد تا این زمان نمی‌تواند خیلی خم شود و بپیچد، بنابراین طول بدن ثابت است. هر چه نوزاد کوچکتر باشد سونوگرافی دقیق‌‌تر و تاریخ زایمان شما با دقت بیشتری تعیین می‌شود.
3.آیا تشخیص ناهنجاری‌ها جنینی از طریق سونوگرافی امکان پذیر است؟
سونوگرافی دو بعدی از دیرباز روش انتخابی برای تشخیص ناهنجاری‌های جنینی بوده است. با این حال، محدودیت‌های سونوگرافی دو بعدی که شامل ناتوانی در ذخیره تصاویر حجمی برای استفاده در آینده، تفسیر غیر قابل فهم تصاویر برای بیماران و همچنین عدم توانایی در مشاهده‌ی همزمان تصاویر در یک نمای چند بعدی است موجب شده تا از روش‌های جدیدتر در سونوگرافی استفاده شود.به دلیل محدودیت‌های سونوگرافی دو بعدی، سونوگرافی سه بعدی و چهار بعدی برای کمک به تشخیص و تجسم ناهنجاری های مشکوک جنین استفاده می‌شود. متخصصان در مقایسه‌ی روش سنتی سونوگرافی دو بعدی و سونوگرافی های جدید سه وچهار بعدی در تشخیص ناهنجاری‌های جنینی به برتری روش های جدید و تشخیص سریع تر و دقیق تر آن رسیده اند البته ذکر این نکته الزامی است که فقط در صورت وجود زمینه‌های خطر انجام روش های جدید لازم است. در حال حاضر، سونوگرافی سه و چهار بعدی می تواند کمکی برای سونوگرافی دو بعدی در نظر گرفته شود و می تواند در تشخیص بسیاری از ناهنجاری‌های جنینی، به ویژه ناهنجاری های مربوط به صورت ، و ناهنجار های لوله عصبی و اسکلتی کمک کند.
4. حاملگی خارج از رحم چگونه تشخیص داده می شود؟
حاملگی خارج رحمی چیست؟
حاملگی خارج رحمی زمانی است که جنین در جایی غیر از داخل رحم لانه گزینی کند (معمولاً در یکی از لوله های فالوپ که تخمدان‌ها را به رحم متصل میکند) گفته می‌شود. بارداری در این مکان‌ها میتواند تهدید کننده‌ی زندگی باشد.از این رو نمی‌توان بارداری را با خیال راحت ادامه داد و یا جنین را به رحم منتقل کرد.
حدود 1% از تمام حاملگی ها خارج از رحم هستند و حدود نیمی از حاملگی‌های خارج از رحم بدون هیچ فاکتور خطر یا توضیح شناخته شده‌ای رخ می‌دهد.
برخی از دلایلی که باعث افزایش خطر حاملگی خارج از رحم می شود عبارتند از:
• درمان‌های باروری برای باردار شدن
• جراحی قبلی لوله‌ها
• بیماری التهابی لگن یا سایر عفونت‌های رحمی
• حاملگی خارج از رحم قبلی
علائم اولیه ای که نشان می‌دهد یک زن ممکن است حاملگی خارج از رحم را تجربه میکند
دکتر مریم ابراهیمی در پاسخ به این نگرانی مادر های باردار تاکید کردند،درد شکم و/یا خونریزی در اوایل بارداری (معمولاً در حدود سه تا شش هفته پس از عقب افتادن قاعدگی) میتواند از علائم هشدار باشد. هنگامی که این شرایط رخ می‌دهد، پزشک ممکن است یک سونوگرافی انجام داده و سطح هورمون‌ها را برای کمک به تعیین محل و سلامت بارداری بررسی کند.
پس می توان گفت اولیل راه تشخیص قطعی برای بارداری خارج از رحم انجام سونوگرافی دقیق ، توسط یک پزشک مجرب با دستگاه های جدید است.
اگر حاملگی خارج از رحم تایید شود، درمان می تواند شامل دارو باشد، یا بنا بر تشخیص پزشک ممکن است جراحی لازم باشد. در صورت عدم درمان و پاره شدن لوله هاممکن است یک وضعیت اورژانسی و خطرناک ایجاد شود.
داشتن حاملگی خارج از رحم به این معنا نیست که نمی‌توانید دوباره باردار شوید و در نهایت یک نوزاد سالم و کامل به دنیا بیاورید. اما مهم است که توجه داشته باشید ، داشتن یک حاملگی خارج رحم شانس بارداری دیگر با همین مشکل را افزایش می‌دهد. پس از یک بار بارداری خارج از رحم، خطر بارداری خارج از رحم دوم 10 درصد و پس از بارداری دوم، احتمال بارداری سوم 25 درصد است.
