سونوگرافی ترانس رکتال یا از راه مقعد :

سونوگرافی ترانس رکتال یک روش غیر تهاجمی و بدون خطر برای شناسایی بیماری ها و ناهنجاری های موجود در ناحیه مقعد و روده بزرگ است. در این سونوگرافی یک لوله منعطف از طریق سری های مخصوص سونوگرافی از راه مقعد وارد روده بزرگ بیمار شده و قادر است با انتشار امواج صوتی با فرکانس بالا و ثبت انعکاس صدا، تصاویر کامپوتری از اندام های نزدیک به این منطقه تهیه نماید. مبدل این سونو دارای قطری به اندازه یک انگشت بوده و پس از دریافت امواج صوتی از بافت های مقعد، آن ها را به کامپیوتر برای پردازش اطلاعات ارسال می نماید. اطلاعات به دست آمده از آن به صورت تصاویر سیاه و سفید نمایش داده خواهند شد.

کاربرد سونوگرافی ترانس رکتال

گاهاً پزشک برای شناسایی و درمان بعضی از مشکلات و بیماری های زنان نیاز دارد تا از اندام داخلی تصاویری را به دست آورد، از همین رو انجام سونوگرافی داخلی را برای فرد ضروری می داند. سونوگرافی ترانس واژینال یکی از روش های تصویربرداری است که از آن برای تشخیص بیشتر مشکلات و بیماری های زنان استفاده می شود اما در مواردی لازم است برای تشخیص بیماری های دختران باکره سونوگرافی داخلی انجام شود.

سونوگرافی رکتال تنها برای معاینه بانوان مورد استفاده قرار نمی گیرد، گاهی اوقات پزشک برای تشخیص سرطان پروستات نیاز به انجام این نوع سونو دارد، به همین علت بیشتر افراد از این نوع سونوگرافی استفاده می کنند.

علاوه بر تمامی موارد گفته شده باید اشاره کنیم که انجام این نوع سونو برای بررسی اندام داخلی بدن هم مورد استفاده قرار می گیرد، برای نمونه می توان گفت پزشک قادر است از این نوع سونو برای گذاشتن ایمپلنت در براکی تراپی، نشان دادن سونوگرافی HIFU یا انجام عمل کرایو استفاده نماید.

در بعضی از موارد ممکن است که پزشک برای نمونه برداری از بافت های داخلی بدن یک سوزن تو خالی را به همراه مبدل به داخل اندام فرد بفرستند.

در انتها باید اشاره کنیم که انجام سونوگرافی ترانس رکتال غیر تهاجمی و بدون خطر محسوب می شود که از آن به منظور بررسی و تشخیص آندومتریوز استفاده می شود.

در بانوان مبتلا به تخمدان پلی کیستیک، کارکرد تخمدان ها به طور طبیعی نمی باشد وهورمون تستوسترون بیش از اندازه تولید می شود. در واقع تنبلی تخمدان وضعیتی است که باعث ایجاد نا به سامانی در دوران عادت ماهیانه، جوش های چرکی، تاخیر در بارداری، افزایش چربی پوست، رشد موهای زائد صورت و بدن و ریزش موهای سر می شود.

سونوگرافی یکی از مهم ترین و اصلی ترین ابزار برای شناسایی فضای لگنی از قبیل رحم، تخمدان ها و دیگر توده های شکمی می باشد و می توان از آن برای بررسی توده های لگنی که بد خیم ها خوش خیم هم هستند نیز استفاده شود.

تفسیر نتایج سونوگرافی ترانس رکتال در تشخیص تومور

از کاربردهای مهم سونوگرافی ترانس رکتال، تشخیص و طبقه بندی سرطان رکتال و مقعد می باشد، این نوع سرطان از شایع ترین سرطان ها در دنیا به شمار می آید.

نزدیک به ۵۰ درصد از افرادی که به این نوع سرطان مبتلا می شوند احتمال بازگشت سرطان در آن ها وجود دارد و همین موضوع باعث شده تا این نوع سرطان در دسته بیماری های برگشت پذیر قرار بگیرد.

سونوگرافی رکتال از روش های رایج و موثر در تشخیص و ارزیابی میزان پیشرفت این نوع سرطان محسوب می شود در صورتی که این آزمایش به درستی انجام شود، می تواند با دقت زیادی محیط، اندازه و فاصله تومور از سایر بافت های مجاور در کانال مقعد را اندازه گیری نماید.

نحوه انجام سونوگرافی ترانس رکتال

این نوع سونو به طور معمول در مطب، کلینیک یا در بیمارستان توسط پزشک یا متخصص سونوگرافی انجام خواهد شد. روش انجام این نوع سونو بستگی به شرایط خود فرد و نظر پزشک یا متخصص سونوگرافی ترانس رکتال دارد. مدت زمانی که طول می کشد تا این تست انجام شود معمولا ۱۵ الی ۳۰ دقیقه می باشد، به همین خاطر می توان پس از انجام آن در همان روز به خانه بروید.

حین سونوگرافی ترانس رکتال از بیمار خواسته می‌شود که تمام لباس خود را خارج کرده  و لباس مخصوص بپوشد. علاوه بر این، ممکن است از بیمار خواسته شود، قبل از انجام آزمایش، ادرار کرده و مثانه را خالی کنید.

سپس از بیمار خواسته می‌شود که به پهلو دراز کشیده و زانوهای خود را به سمت سینه خم کند.

مبدل سونوگرافی با پوشش لاتکس و ژل مخصوص پوشیده می‌شود.

بعد از اینکه مبدل سونوگرافی با ژل پوشانده شد، وارد رکتوم می‌شود. بنابراین ممکن است بیماری احساس فشاری مانند تحرک روده را تجربه کند.

سپس تصاویری از اندام‌ها و بافت های داخلی بدن بر روی صفحه نمایشگر دیده می‌شود.

طی انجام سونوگرافی ترانس رکتال، پزشک، برای انجام بیوپسی یک نمونه بافت را جمع می‌کند.

زمانی که PSA بالا در آزمایش گزارش شود.

در صورت وجود توده در پروستات

بررسی مشکلات باروری مردان

برای ارزیابی و بررسی سایز توده در پروستات

مشاهده موارد مشکوک و خطرناک در نتیجه آزمایش DRE

برای بررسی جریان خون در پروستات و نواحی اطراف آن

بررسی وجود تخمک پلی کیستیک در دختران مجرد و باکره

برای چکاب دوره ای و پیشگیری از بیماری یا کنترل روند درمان

برای قرارگیری Radiation Seeds یا دانه های رادیواکتیو و ایمپلنت برای درمان سرطان پروستات

تزریق دارو به توده سرطانی یا غیر سرطانی پروستات

انجام بیوپسی با استفاده از سونوگرافی ترانس رکتال

برای انجام بیوپسی با استفاده از سونوگرافی رکتال پزشک یک سوزن را در کنار پروب سونوگرافی قرار می دهد و از طریق دیواره رکتوم ، سوزن را به داخل پروستات فشار می دهد. برای انجام این عمل لازم است از سوزن نازک و توخالی برای برداشتن نمونه های بافت از قسمت های مختلف پروستات استفاده شود.

به این نوع بیوپسی سوزنی مرکزی یا هسته ای گفته می شود این نمونه از نواحی مختلف از پروستات به خصوص مناطقی که غیرطبیعی هستند انجام می شود. به طور معمول پزشک ۱۰ الی ۱۲ تا نمونه از بافت ها جمع آوری می کند. قبل از انجام بیوپسی پزشک داروی بی حس کننده را به داخل پروستات تزریق می کند تا بیمار دچار درد و ناراحتی در هنگام انجام این تست نشود. هچنین ممکن است بعد از انجام این عمل آنتی بیوتیک تجویز شود تا از بروز عفونت جلوگیری شود.

مراقبت های بعد از سونوگرافی ترانس رکتال

توجه داشته باشید که از مهم ترین اقدامات مراقبتی که لازم است تا حتما بعد از سونوگرافی انجام شود به شرح زیر می باشد:

به هیچ عنوان از داروهایی رقیق کننده خون نظیر آسپرین استفاده کنید.

در صورت تجویز دارو حتما تمامی آن ها را به موقع و سر وقت مصرف کنید.

همانطور که گفتیم داشتن درد کاملا طبیعی است پس اگر کمی درد بعد از سونوگرافی داشتید می توانید برای تسکین درد داخل حمام آب گرم بنشینید.

این سونوگرافی با بیحسی و تضمین بدون درد بودن در کلینیک تخصصی سونوگرافی مبنا انجام می شود.