اندومتریوز چیست؟
آندومتریوز شرایطی است که در آن بافتی شبیه به پوشش رحم در سایر قسمت‌های بدن شما رشد می‌کند. هنگامی که این بافت در مکان‌های نامناسب رشد کند، باعث بروز علائم ناراحت کننده‌ای شده که بر زندگی روزمره شما تأثیر می‌گذارد. همچنین برخی از افراد مبتلا به آندومتریوز مشکلاتی در زمینه‌ی باردار شدن دارند.
تعریف آندومتر
آندومتر پوشش داخلی رحم شماست. این بافت همان چیزی است که در طول دوره قاعدگی می‌ریزید. اندومتر را به عنوان لایه‌هایی از بافت در نظر بگیرید که در امتداد پوشش داخلی رحم شما ایجاد میشود. در زمان پریود این لایه‌ها از دیواره‌های رحم می‌افتند و بدنتان را ترک می‌کنند. اگر باردار شوید، آندومتر به حمایت از مراحل اولیه رشد کمک می‌کند.
هنگامی که شما آندومتریوز دارید، بافت مشابه آندومتر روی سایر اندام‌ها یا ساختارها رشد می‌کند. این بافت ممکن است در شکم، لگن یا حتی سینه شما رشد کند. بافت آندومتریوز از نظر هورمونی حساس است و می تواند در طول چرخه قاعدگی شما ملتهب شود. این نواحی از بافت آندومتر مانند امکان دارد باعث کیست تخمدان، ضایعات سطحی، ندول های عمیق تر، چسبندگی (بافتی که اندام های شما را به هم متصل می‌کند) و بافت اسکار در بدن شما ایجاد کنند.
قسمت هایی از بدن که ممکن است به اندومتریوز مبتلا شود عبارتند از:
• خارج و پشت رحم
• لوله های فالوپ
• تخمدان ها
• واژن
• صفاق (پوشش داخلی شکم و لگن)
• مثانه و حالب
• روده ها
• رکتوم(روده‌ی بزرگ)
• دیافراگم (عضله ای در نزدیکی قفسه سینه که نقش مهمی در تنفس دارد)
آندومتریوز چقدر جدی است؟
اندومتریوز یک بیماری شایع است که می‌تواند در زندگی روزمره شما اختلال ایجاد کند. این بیماری می تواند باعث درد طولانی مدت، اختلال در چرخه قاعدگی و مشکلات باروری شود. علائم آندومتریوز اغلب با درمان قابل کنترل است.
چه کسانی ممکن است به اندومتریوز مبتلا شوند؟
آندومتریوز عارضه‌ای است که بیشتر افراد بین 25 تا 40 سال را تحت تاثیر قرار می‌دهد. همچنین ممکن است در سنین نوجوانی برای افراد جوان‌تر نیز اتفاق بیفتد. اگرچه در بسیاری از افراد پس از یائسگی علائم آندومتریوز تسکین می‌یابد، اما همچنان ممکن است باعث ناراحتی و درد شود.
برخی از عوامل خطر برای ابتلا آندومتریوز چیست؟
عواملی وجود دارند که شما را در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به اندومتریوز قرار خواهد داداین عوامل شامل موارد زیر است:
• سابقه خانوادگی اندومتریوز
• سنی که برای اولین بار پریود می شوید. افرادی که قاعدگی را قبل از 11 سالگی شروع می‌کنند ممکن است در معرض خطر بیشتری باشند.
• طول چرخه قاعدگی شما (زمان کوتاه‌تر بین قاعدگی‌ها) و مدت زمان جریان (چند روز خونریزی).
• نقص در رحم یا لوله های فالوپ.
آیا اندومتریوز ژنتیکی است؟
اگرچه متخصصان علت دقیق آندومتریوز را نمی‌دانند، اما ارتباطی بین سابقه خانوادگی این بیماری و افزایش خطر ابتلا به آن در برخی مواقع مشاهده می‌کنند.
اگر فرد دیگری در خانواده شما – مادر، مادربزرگ یا خواهر شما – مبتلا به اندومتریوز است، در مورد این عامل افزایش ریسک ابتلا با پزشک خود صحبت کنید.
علائم و علل ابتلا به آندومتریوز
شایع ترین علل ایجاد آندومتریوز یا اینکه چه چیزی باعث آندومتریوز می شود؟
علت آندومتریوز ناشناخته است و هنوز متخصصان به دلیل خاصی برای ابتلا به این بیماری شایع دست نیافته‌اند.
علائم اندومتریز چیست؟
افرادی که علائم آندومتریوز را تجربه می‌کنند ممکن است موارد زیر را داشته باشند:
- دردهای قاعدگی بسیار دردناک
- درد شکم یا کمردرد در طول قاعدگی یا در بین قاعدگی
- درد هنگام رابطه جنسی
- خونریزی شدید در طول قاعدگی یا لکه بینی (خونریزی خفیف) بین پریودها
- ناباروری (مشکل باردار شدن)
- حرکات روده دردناک
نکته
هیچ ارتباطی بین علائم آندومتریوز و شدت بیماری وجود ندارد. برخی از افراد ممکن است لکه های اندومتریوز بسیار کمی داشته باشند و همچنان درد شدیدی را تجربه کنند. افراد دیگر ممکن است اندومتریوز شدید داشته باشند، اما درد زیادی را تجربه نکنند.
آندومتریوز چگونه تشخیص داده می شود؟
در بسیاری از موارد، تشخیص اندومتریوز با علائم شما شروع می شود. قاعدگی های دردناک و سنگین ممکن است باعث شود که با پزشک خود تماس بگیرید.ابتدا پزشک با پرسیدن سابقه پزشکی شخصی شما، در مورد بارداری های قبلی و اینکه آیا افراد دیگری در خانواده شما مبتلا به اندومتریوز هستند، شروع می‌کند. سپس ممکن است معاینه لگن انجام دهد. اگر نیازمند به اطلاعات بیشتری باشد احتمالاً تصویربرداری از لگن را با سونوگرافی تجویز خواهد کرد.
بسته به علائم، نتایج معاینه فیزیکی و سونوگرافی، ممکن است MRI برای نقشه برداری بیشتر آندومتریوز نیز تجویز شود. لاپاراسکوپی ممکن است هم برای تشخیص قطعی و هم برای درمان پیشنهاد شود. اما انجام لاپروسکپی به دلیل اینکه یک روش تحاجمی محسوب میشود برای تشخیص بیماری و محل قرار گیری آندومتریوزها مناسب نیست.
تشخیص دقیق آندومتریوزها و محل قرار‌گیری آن‌ها از طریق سونوگرافی تخصصی
امروزه دانش تصویر برداری و سونوگرافی در زمینه‌ی تشخیص دقیق و مشخص نمودن محل واندازه‌ی آندومتریوزها گام‌های بلندی برداشته است.البته تشخیص آندومتریوز از طریق سونوگرافی معمولی ممکن نیست و برای انجام آن نیاز به تخصص و دستگاه‌های پیشرفته در این زمینه است.دکتر مریم ابراهیمی با سال‌ها تجربه و تخصص در زمینه‌ی تشخیص بیماری‌های مختلف از جمله آندومتریوزها به شما کمک می‌کند تا به راحتی از وجود آندمتریوز آگاه شده و روند درمان خود را تکمیل کنید. اگر براساس علائمی که دارید نیاز است که به سونوگرافی مراجعه کنید حتما با انتخاب یک پزشک سونوگراف متخصص در این زمینه مانند دکتر مریم ابراهیمی اقدام به تشخیص بیماری خود کنید.زیرا با تشخیص دقیق اندازه و محل قرار گیری آندومتریوزها بدون اینکه روش تهاجمی مانند لاپروسکوپی را تجربه کرده باشید می‌توانید مشکل خود را با انجام درمان مناسب رفع کنید.
گاهی اوقات به طور تصادفی در جریان سونوگرافی برای موارد دیگر اندومتریوز دیده میشود زیرا همه‌ی افرادی که آندومتریوز دارند علائم خاصی را تجربه نمی کنند.
یک مطالعه آزمایشی بین‌المللی اخیر نشان داد که وقتی سونوگرافی مطابق با اجماع IDEA و توسط متخصص انجام میشود ، دقت تشخیص آندومتریوز عمیق با حساسیت کلی 88 درصد و ویژگی 79 درصد در مقایسه با تجسم جراحی مستقیم مشاهده میشود.
