هماتوم در بارداری چیست؟
هماتوم در بارداری چیست؟ هماتوم در بارداری یا هماتوم ساب کوریونیک (هماتوم جفتی) به معنی تجمع غیر طبیعی خون بین جفت و دیواره رحم می باشد که اصطلاحا به آن خونریزی پشت جفت نیز گفته می شود. علت هماتوم در بارداری ناشناخته است اما چندین عامل ممکن است در ایجاد هماتوم در بارداری نقش داشته باشند. خونریزی در طول بارداری می تواند هشدار دهنده باشد اما این بدان معنی نیست که خونریزی همیشه نشان دهنده سقط است.
به طور معمول خونریزی در بارداری خصوصا در سه ماه اول، امری عادی می باشد اما گاهی می تواند عامل یک اختلال جدی باشد، بنابراین علت ایجاد خونریزی باید مشخص گردد تا پزشک از سلامت مادر و جنین اطمینان حاصل نماید. گاهی خونریزی می تواند یکی از علائم نسبتا شایع هماتوم در بارداری یا خونریزی پشت جفت باشد. یک در صد از زنان در طی بارداری خود هماتوم در بارداری را تجربه می کنند. همچنین احتمال هماتوم بارداری در زنانی که از طریق IVF باردار شده اند، افزایش می یابد.
در بسیاری از موارد، هماتوم در بارداری نیاز به درمان ندارد و زنان باردار می توانند یک بارداری طبیعی را سپری نموده و کاملا سالم باشند و از بارداری خود لذت ببرند.
تفاوت هماتوم در بارداری و لکه بینی
خونریزی ساب کوریونیک، هماتوم ساب کوریونیک یا هماتوم واژه ای علمی است که در سونوگرافی ذکر می شود، در صورتی لکه بینی چند قطره خونی است که بر روی لباس زیر مشاهده می گردد و خانم به عنوان علامت لکه بینی ذکر می کند. هماتوم بارداری ممکن است به صورت لکه بینی تظاهر کند، همچنین ممکن است خانم باردار هیچگونه علامتی نداشته باشد.
علت بروز هماتوم در بارداری چیست
علت اصلی ایجاد هماتوم در بارداری هنوز نامشخص است اما موارد زیر می توانند علت هماتوم در بارداری باشند:
– اختلال در لانه گزینی جنین در دیواره رحم که می تواند همراه با درد و خونریزی واژینال باشد؛
– بیماری های انعقادی مادر؛
– ضربه شدید به شکم مادر؛
– مصرف بیش از حد برخی داروها در ابتدای بارداری؛
– وجود زخم های ناشی از کورتاژ و یا سقط جنین؛
– سن بالای 35 سال در خانم؛
– علل ناشناخته.
علائم هماتوم در بارداری
معمولا اندازه هماتوم جفتی کوچک بوده بنابراین هماتوم جفتی علائم خاصی ندارد و تنها با کمک سونوگرافی تشخیص داده می شود. با این حال از علائم هماتوم جفتی می توان به لکه بینی اشاره نمود. معمولا هماتوم بدون خونریزی می باشد اما ممکن است گاهی خونریزی واژینال همراه با انتقباضات خفیف یا خونریزی واژینال بدون وجود انقباضات، که از دیگر علائم هماتوم جفتی می باشند نیز مشاهده گردد.
تشخیص هماتوم در دوران بارداری
سونوگرافی شکمی و سونوگرافی واژینال هر دو می توانند اندازه هماتوم، شکل هماتوم و مقدار واقعی هماتوم را مشخص نمایند. همچنین با کمک سونوگرافی می توان تاثیر هماتوم بر روی جنین را بررسی نمود. ارزیابی اندازه هماتوم به معنی اینکه آیا خونریزی پشت جفت از بین رفته و یا بزرگ تر شده است نیز با انجام مجدد سونوگرافی امکان پذیر است.
درمان هماتوم جفتی
به طور معمول هماتوم در بارداری درمان خاصی ندارد و اغلب به صورت خودبه خودی جذب می شود اما گاهی نیز اگر تداوم یابد می تواند موجب کنده شدن ساک بارداری از رحم و سقط جنین شود. با وجود اینکه روش خاصی برای درمان هماتوم جفتی وجود ندارد اما راهکارهای زیر ممکن است در برای درمان هماتوم جفتی و کاهش عوارض احتمالی هماتوم بارداری کمک کننده باشند:
– استراحت؛
– اجتناب از رابطه جنسی؛
– پرهیز از بلند کردم اجسام سنگین و ایستادن طولانی مدت؛
– پروژسترون تراپی، ممکن است پزشک جهت پیشگیری از افت هورمون های بارداری و جلوگیری از سقط برای بیمار پروژسترون به صورت خوراکی و یا واژینال تجویز نماید.
از دیگر روش های درمان هماتوم در بارداری می توان به موارد زیر اشاره نمود:
– مصرف مایعات به میزان کافی جهت جلوگیری از دهیدراته شدن؛
– افزایش وعده های غذایی و کاهش حجم مواد غذایی مصرفی؛
– افزایش مصرف فیبر در رژیم غذایی و مایعات جهت جلوگیری از یبوست در بارداری؛
– همچنین مراجعه به پزشک و تکرار سونوگرافی، یکی از مهم ترین راه های پیگیری و درمان هماتوم در بارداری می باشد.
توجه کنید که در صورتی که هماتوم بزرگ باشد ممکن است پزشک برای جذب سریع هماتوم دارو درمانی را توصیه و شروع کند.
تاثیر خونریزی پشت جفت بر روی جنین
در بیشتر مواقع هماتوم بارداری بدون خونریزی بوده و هماتوم جفتی خود به خود از بین می رود. هماتوم جفتی در اواخر سه ماه اول یا ابتدای سه ماه دوم باعث جدا شدن بخشی از جفت در حال رشد از رحم می شود. اگر اندازه هماتوم بزرگ باشد باشد ممکن است بخش اعظمی از جفت از بخش داخلی رحم (اندومتر) جدا شده و سبب سقط جنین گردد. چنانچه هماتوم در بخش های زیرین جفت، کنار جفت و یا به شکل مجزا در بخش خلفی ساک بارداری باشد، نگران کننده است. هماتوم های جفتی (هماتوم ساب کوریونیک) بزرگ می توانند سبب محدودیت در رشد جنین و تهدید سلامت مادر گردند.
زمان مراجعه به پزشک در مواقع وجود هماتوم جفتی
همانطور که پیشتر هم اشاره شد، اغلب هماتوم بدون خونریزی و فاقد علامت بوده و مورد توجه قرار نمی گیرد. توصیه می شود اگر خانمی هماتوم جفت در بارداری دارد در سه ماه اول بارداری دو بار در هفته به پزشک خود مراجعه نماید و همچنین در صورت وجود خونریزی یا لکه بینی در بارداری این مسئله را با پزشک خود در میان بگذارد تا هر چه سریع تر درمان آغاز گردد. اگر هماتوم جفتی به موقع تشخیص داده نشود، می تواند سبب مرگ جنین شود.
خطرات هماتوم جفتی
هماتوم چه زمانی خطرناک است؟ در بیشتر مواقع هماتوم با افزایش سن بارداری از بین می رود اما در موارد اندکی جفت از دیواره رحم جدا می شود و می تواند خطر سقط یا دکولمان یا زایمان زودرس را افزایش دهد. به همین دلیل خانم های باردار در صورت مشاهده لکه بینی یا خونریزی باید هر چه سریعتر به پزشک مراجعه کنند.
علائم جذب هماتوم
کاهش میزان خونریزی مادر باردار از علائم جذب هماتوم جفتی است، بنابراین با مشاهده علائم جذب هماتوم، دیگر جای نگرانی وجود ندارد، اما مادر باردار باید برای اطمینان بیشتر به پزشک مراجعه نماید و سونوگرافی انجام دهد.
نگرانی از وجود هماتوم جفتی
نگرانی پس از خونریزی یا لکه بینی در طی بارداری طبیعی است. نکته جالب توجه آن است که بارداری همراه با هماتوم جفتی معمولا در نهایت یک بارداری سالم خواهد بود، زیرا خانم باردار تا بهبود کامل هماتوم جفتی می تواند سونوگرافی انجام دهد و هرلحظه می تواند از ضربان قلب جنین خود اطمینان حاصل نماید.
برای جذب هماتوم چی بخوریم
پزشک رژیم غذایی مناسبی را به بیمار پیشنهاد خواهد داد و در صورتی که در شرایط فعلی بیمار، ماده غذایی خاصی برای او مضر باشد ممنوعیت ها و محدودیت هایی را برای تغذیه ی او پیشنهاد خواهد کرد.